Complete gids voor varens: Tips voor gezonde varens voor binnen en buiten

Varens behoren tot de meest geliefde planten voor liefhebbers van zowel binnen- als buitentuinen. Met hun weelderige, delicate bladeren en hun vermogen om te gedijen in omstandigheden met weinig licht, voegen varens een vleugje groen en rust toe aan elke ruimte. Maar om deze prachtige planten gezond en bloeiend te houden, is het essentieel om de basisprincipes van varenverzorging te begrijpen.

Of je nu een doorgewinterde tuinier of een beginner bent, deze uitgebreide gids vertelt je alles wat je moet weten over varens, van het kiezen van de juiste varensoort voor jouw ruimte tot het planten, verzorgen en zelfs vermeerderen van deze elegante planten. Onze tuinblog is de perfecte plek om alle informatie te vinden die je nodig hebt!

Varens begrijpen

Varens zijn een diverse groep planten die bekend staan om hun gevederde, verdeelde bladeren die bladeren worden genoemd. Ze behoren tot de oudste plantensoorten op aarde en dateren van miljoenen jaren geleden. In tegenstelling tot bloeiende planten planten varens zich voort door middel van sporen in plaats van zaden, wat een van hun meest kenmerkende eigenschappen is.

Wat zijn varens?

Varens behoren tot een groep vasculaire planten die zich voortplanten via sporen en geen zaden of bloemen hebben. Ze gedijen meestal in een schaduwrijke, vochtige omgeving, waardoor ze ideaal zijn voor binnenshuis en op schaduwrijke plekken in de tuin. Er zijn wereldwijd duizenden varensoorten met verschillende maten, vormen en kleuren, waardoor er voor elke tuinier genoeg mogelijkheden zijn.

Enkele veel voorkomende varensoorten die in huizen en tuinen te vinden zijn, zijn de Boston varens, die bekend staat om zijn overhangende bladeren, en de Maidenhair varens, die gewaardeerd wordt om zijn delicate, kantachtige bladeren.

Voordelen van het kweken van varens

Het kweken van varens biedt verschillende voordelen naast hun visuele aantrekkingskracht en andere voordelen:

Voordeel	Beschrijving
Bloeiperiode	Varens produceren geen bloemen; hun aantrekkingskracht komt van hun weelderige, altijd groene bladeren.
Geur	Varens zijn over het algemeen niet-fragrant en richten zich meer op hun visuele schoonheid dan op hun geur.
Hoogte	Varens variëren in hoogte, van laaggroeiende bodembedekkers tot grote, dramatische variëteiten, meestal van 6 inch tot 6 meter.
Klimaat	Varens kunnen zich aan verschillende klimaten aanpassen. Varens voor binnenshuis gedijen goed bij gematigde temperaturen, terwijl varens voor buiten over het algemeen de voorkeur geven aan een schaduwrijke, vochtige omgeving.
Luchtreiniging	Varens zijn uitstekend in het verbeteren van de luchtkwaliteit binnenshuis door giftige stoffen te filteren en de luchtvochtigheid te verhogen.
Onderhoud	Varens zijn planten die weinig onderhoud vergen en die in vergelijking met veel andere soorten kamerplanten minimaal gesnoeid en verzorgd hoeven te worden.

De juiste varens voor jouw ruimte kiezen

Het kiezen van de juiste varensoort voor je binnen- of buitenruimte is cruciaal voor een gezonde groei en een lang leven. Er zijn zoveel variëteiten beschikbaar dat het belangrijk is om rekening te houden met factoren zoals licht, vochtigheid en temperatuur.

Populaire varens voor binnen

Varens voor binnen zijn vooral populair omdat ze goed gedijen bij weinig licht. Enkele van de populairste varens voor binnen zijn:

• Boston varen: Deze klassieke varen staat bekend om zijn lange, gebogen bladeren en is perfect voor hanging baskets of potten.
• Schermvaren: De delicate en elegante varen vereist een constante vochtigheid en is het meest geschikt voor badkamers of vochtige omgevingen.
• Vogelnestvaren: Met zijn unieke, golvende bladeren geeft deze varen een modern tintje aan elke binnenruimte en is hij relatief onderhoudsarm.

Beste buitenvarens voor uw tuin

Als het op buitenplanten aankomt, is het een goede beslissing om varens toe te voegen aan het tuinontwerp. Er zijn variëteiten die goed gedijen op schaduwrijke plekken in de tuin en textuur en groen toevoegen aan je landschap:

• Struisvaren: De struisvaren staat bekend om zijn lange, vederachtige bladeren en is ideaal voor schaduwrijke tuinperken.
• Japanse varen: Deze varen wordt bewonderd om zijn zilverkleurige bladeren met paarse aderen, waardoor het een opvallende toevoeging is aan elke tuin.
• Lievevaren: De Lady Fern is een winterharde keuze, past zich aan verschillende bodemomstandigheden aan en voegt een delicaat tintje toe aan de tuinborders.

Hoe selecteer je gezonde varens in de kwekerij?

Bij het kopen van varens is het belangrijk om gezonde planten te kiezen voor een succesvolle groei. Ga op zoek naar varens met levendige, groene bladeren en vermijd varens met vergelende of bruine randen, omdat dit kan duiden op een slechte gezondheid. Controleer of de wortels stevig en wit zijn en niet papperig of zwart. Door vanaf het begin gezonde varens te kiezen, ben je goed voorbereid op je tuinreis.

Varens planten

Goed planten is essentieel voor een gezonde groei van varens, of je ze nu binnen in potten plant of buiten in je tuin. Als je weet wat de beste tijd is om te planten en hoe je de grond moet voorbereiden, kan dat een aanzienlijk verschil maken in hun groei en levensduur.

De beste tijd om varens te planten

De beste tijd om varens te planten hangt grotendeels af van je klimaat. In koelere gebieden is het ideaal om varens in de lente te planten als de grond warm is, zodat ze de tijd hebben om te wortelen voor de koudere maanden. In warmere klimaten kan de herfst ook een goed moment zijn om te planten, zodat varens zich kunnen vestigen tijdens het koelere seizoen voor de hitte van de zomer.

De grond voorbereiden voor varens

Varens gedijen goed in grond die rijk is aan organisch materiaal en een goede drainage heeft. Voor het planten is het essentieel om de grond aan te vullen met compost of veenmos om de textuur en het gehalte aan voedingsstoffen te verbeteren. Varens houden van licht zure tot neutrale grond, met een pH tussen 6,0 en 7,0. Door de pH-waarde van de grond te testen en zo nodig aan te passen, creëer je de optimale omgeving voor je varens.

Varens in de grond planten

Hier volgen enkele tips voor het planten van varens:

1. Het gat graven: Graaf een gat dat twee keer zo breed is als de kluit van de varen, maar niet dieper dan de hoogte van de kluit. Zorg ervoor dat het gat de juiste diepte heeft voor de varen op het huidige wortelniveau.
2. De varen plaatsen: Plaats de varen in het midden van het gat en zorg ervoor dat hij op dezelfde diepte wordt geplant als in de bak of vorige locatie. Houd de varen rechtop en zorg dat de wortels niet worden verstoord wanneer u de varen in het gat plaatst.
3. Vul het gat met aarde: Vul het gat voorzichtig op met de uitgegraven aarde en meng er indien nodig wat compost door om de bodemkwaliteit te verbeteren.b Maak de aarde rond de wortelkluit lichtjes stevig om luchtzakken te voorkomen en voor een goed contact tussen aarde en wortels te zorgen.
4. Water geven: Geef de pas geplante varen grondig water om de grond te laten bezinken en de varen te helpen zijn wortels te vestigen.

Varens planten in potten

Varens in potten planten is een geweldige manier om groen naar binnen te halen of om flexibiliteit toe te voegen aan je tuinontwerp. Begin met het kiezen van een pot met voldoende drainagegaten om te voorkomen dat er water op de bodem blijft staan, wat wortelrot kan veroorzaken. Vul de pot met een goed drainerende potgrond, plaats de varen in het midden en maak de grond voorzichtig stevig rond de wortels. Geef na het planten grondig water om de varen te laten wennen aan zijn nieuwe thuis.

Uw varens verzorgen

De juiste verzorging is cruciaal voor het behoud van de gezondheid en schoonheid van je varens. Dit betekent regelmatig water geven, zorgen voor de juiste lichtomstandigheden en af en toe bemesten om je varens te laten bloeien.

Vereisten voor water

Varens hebben constant vocht nodig, maar het is belangrijk om niet te veel water te geven, want dat kan leiden tot wortelrot. Geef binnenvarens water als de bovenste centimeter grond droog aanvoelt, en laat overtollig water uit de schotel lopen. Buitenvarens hebben tijdens warme, droge periodes vaker water nodig. Let op tekenen van overbewatering, zoals vergelende bladeren, en pas je bewateringsschema hierop aan.

Licht- en temperatuurbehoeften

Inzicht in de licht- en temperatuureisen van varens is cruciaal voor hun gezonde groei, aangezien deze factoren hun algehele welzijn en ontwikkeling aanzienlijk beïnvloeden:

1. Lichtomstandigheden

• Varens voor binnenshuis: Geef de voorkeur aan indirect licht of weinig licht. Vermijd direct zonlicht, want dat kan de bladeren verschroeien.
• Buiten Varens: Gedijen goed op schaduwrijke of gedeeltelijk schaduwrijke plaatsen. Ideaal voor onder bomen of aan de noordkant van gebouwen.

2. Temperatuurvereisten

• Varens voor binnen: Houdt van temperaturen tussen 16-24°C (60-75°F). Vermijd plotselinge temperatuurschommelingen en koude tocht.
• Buiten Varens: Gedijen over het algemeen goed in gematigde klimaten. Bescherm tegen extreme temperaturen en zorg voor voldoende winterbescherming in koudere gebieden.

3. 3. Vochtigheidsniveaus

• Varens binnenshuis: Profiteren van een hoge luchtvochtigheid. Gebruik een luchtbevochtiger of plaats de varen op een vochtbakje als de lucht binnenshuis droog is.
• Varens voor buiten: Passen zich meestal goed aan aan de natuurlijke luchtvochtigheid buiten. Zorg ervoor dat het plantgebied constant vochtig is.

Varens bemesten

Varens hebben geen zware voeding nodig, maar af en toe bemesten kan hun groei ondersteunen, vooral tijdens het groeiseizoen. Gebruik in de lente en zomer elke 4-6 weken een uitgebalanceerde, in water oplosbare meststof die tot de helft is verdund. Vermijd overbemesting, want dit kan leiden tot zoutophoping in de grond, waardoor de bladeren bruin worden.

Snoeien en onderhoud

Regelmatig snoeien helpt om je varens er op hun best uit te laten zien door dode of beschadigde bladeren te verwijderen. Gebruik een scherpe schaar of snoeischaar om gele of bruine bladeren aan de basis weg te knippen. Door je varens schoon te houden door ze af en toe af te stoffen of af te spoelen, kunnen ze efficiënter fotosynthetiseren en er levendig uit blijven zien.

Veelvoorkomende problemen en oplossingen

Zelfs met de beste zorg kunnen varens problemen ondervinden zoals plagen, ziekten of omgevingsstress. Als je deze problemen snel kunt herkennen en aanpakken, houd je je varens gezond.

Plagen die van invloed zijn op varens

Varens kunnen gevoelig zijn voor plagen zoals bladluizen, wolluizen en spint. Door je varens regelmatig te inspecteren en plagen in een vroeg stadium te behandelen met insecticide zeep of neemolie, kun je voorkomen dat ongedierte zich verspreidt. Het is ook belangrijk om een goede luchtcirculatie rond je varens te houden om de kans op ongedierteproblemen te verkleinen.

Ziekten bij varens

Varens kunnen worden aangetast door schimmelziekten zoals wortelrot, vooral als ze te veel water krijgen of in slecht drainerende grond staan. Vergeelde bladeren of een muffe geur uit de grond kunnen duiden op wortelrot. Om dit te behandelen, moet je minder water geven, de drainage verbeteren en aangetaste bladeren of wortels verwijderen. In ernstige gevallen kan het gebruik van een fungicide ook nodig zijn.

Problemen oplossen

Vergeelde bladeren, verwelking of bruin wordende randen zijn veel voorkomende problemen bij varens. Deze symptomen duiden vaak op omgevingsstress, zoals onjuiste bewatering, verlichting of vochtigheid. Door je verzorgingsroutine aan te passen aan de specifieke behoeften van je varen, kun je deze problemen verhelpen. Zo kan het verhogen van de luchtvochtigheid met een luchtbevochtiger of verneveling helpen bij varens die uitdrogen, terwijl het aanpassen van de belichting verdere beschadiging van de bladeren kan voorkomen.

Varens vermeerderen

Door varens te vermeerderen kun je je verzameling uitbreiden of je planten met anderen delen. Er zijn een paar methoden om varens te vermeerderen, elk met zijn eigen voordelen.

Methoden van vermeerdering

Varens kunnen worden vermeerderd door sporen of deling. Maar er zijn eigenlijk meer vermeerderingsmethoden voor varens:

1. Sporen: Varens planten zich op natuurlijke wijze voort door middel van sporen. Dit zijn kleine, stofachtige deeltjes die zich ontwikkelen aan de onderkant van volwassen bladeren.

Proces:

• Verzamelen: Oogst rijpe sporen van de onderkant van de bladeren zodra ze bruin worden en klaar zijn om los te laten.
• Zaaien: Verspreid de sporen gelijkmatig over een steriel groeimedium, zoals een mix van turf en zand.
• Ontkiemen: Houd het medium constant vochtig en in een vochtige omgeving. Dek af met plasticfolie of een vochtkoepel om de vochtigheid op peil te houden.
• Verzorging: Zodra de sporen ontkiemen en er kleine varentjes (prothalli) verschijnen, verwijder dan de afdekking en blijf vocht en licht geven totdat de varens groot genoeg zijn om te transplanteren.

2. Splitsing: Bij deze methode wordt een volwassen varen in kleinere secties verdeeld, die elk kunnen uitgroeien tot een nieuwe plant.

Proces:

• Timing: Het beste in de lente of vroege herfst wanneer de varen actief groeit.
• Scheiden: Haal de varen voorzichtig uit zijn pot of tuinbed. Scheid de kluit voorzichtig in kleinere delen en zorg ervoor dat elk deel een gezond wortelstelsel heeft.
• Verplanten: Plant elk deel in een nieuwe pot of tuinbed op dezelfde diepte als waar het eerder groeide. Geef grondig water en zorg voor de juiste verzorging.

3. Uitlopers: Sommige varens produceren uitlopers of “pups” rond hun basis, die afzonderlijk kunnen worden gescheiden en geplant.

Proces:

• Identificatie: Zoek naar kleine, nieuwe varens die rond de basis van de moederplant groeien.
• Scheiden: Maak de nakomelingen voorzichtig los van de hoofdplant en zorg ervoor dat ze hun eigen wortels hebben.
• Planten: Plaats de offsets in nieuwe potten of tuinbedden, en geef goed water om ze te helpen zich te vestigen.

4. Wortelstekken: Bij deze methode worden delen van de wortels van de varen genomen en aangemoedigd om zich tot nieuwe planten te ontwikkelen.

Proces:

• Timing: Best uitgevoerd in de vroege lente of late herfst.
• Oogsten: Graaf de varen op en snijd gezonde worteldelen van het hoofdwortelstelsel.
• Planten: Plant de wortelstekken in potten of tuinbedden met een goed doorlatend groeimedium. Geef goed water en zorg voor een constante vochtigheid tot er nieuwe groei verschijnt.

Elk van deze vermeerderingsmethoden biedt een manier om nieuwe varens te kweken uit bestaande planten, zodat je je collectie kunt uitbreiden of varens met anderen kunt delen. Kies de methode die het beste bij jouw varensoort en tuinvoorkeuren past.

Conclusie

Varens, met hun sierlijke bladeren en gevarieerde vormen, zijn een uitstekende keuze voor zowel beginnende als ervaren tuiniers. Door de unieke behoeften van varens te begrijpen en de gegeven verzorgingstips toe te passen, kun je deze weelderige planten in elke omgeving met succes kweken. Of je nu een Boston varen aan je binnenruimte toevoegt of de Japanse varens in je tuinlandschap opneemt, varens kunnen een vleugje elegantie en rust brengen.

Laat je niet ontmoedigen als je onderweg uitdagingen tegenkomt; met een beetje geduld en kennis kun je veelvoorkomende problemen overwinnen en genieten van de beloningen van een bloeiende varencollectie. Als je meer hulp nodig hebt, kun je in onze online plantenwinkel terecht voor een breed assortiment varens, deskundig advies en hulpbronnen om je tuininspanningen te ondersteunen.

 

 

Veelgestelde vragen over varens

Published: 03.09.2024